Król Gór, Duet Kwiatów i Obrazki z wystawy, czyli o muzyce poważnej (Piosenka Dnia. Temat: MUZYKA KLASYCZNA)
Król Gór, Duet Kwiatów i Obrazki z wystawy, czyli o muzyce poważnej
PONIEDZIAŁEK: Modest Musorgski - ,,Promenada” (z cyklu ,,Obrazki z wystawy”) (1874)
,,Obrazki z wystawy” (1874) to cykl 11 miniatur, zainspirowany wystawą rysunków i akwareli Wiktora Hartmanna, twórcy stylu neorosyjskiego w architketurze, którego z Musorgskim łączyła bliska przyjaźń. Natchniony pracami druha, kompozytor poświęcił każdemu obrazkowi utwór z cyklu. ,,Promenada” to utwór, odpowiadający momentowi przechodzenia od jednej miniatura do drugiej.
WTOREK: Aleksandr Borodin - ,,Ulataj na skrzydłach wiatru” (z opery ,,Kniaź Igor”) (premiera: 1890)
Pozostajemy w carskiej Rosji: Aleksandr Borodin, czyli kolega po fachu Musorgskiego (obaj należeli do tzw. ,,Potężnej Gromadki” - grupy pięciu kompozytorów, tworzących w II. poł XIX wieku, łączących elementy muzyki ludowej z nowoczesną muzyką europejską). Operę ,,Kniaź Igor” pisał Aleksandr Porfiriewcz aż 18 lat. Tej liczbie nie należyć się jednak dziwić - operopisarz na co dzień pracował jako pisarz, a komponował w czasie wolnym. Nie zdążył dokończyć swojego dzieła przed śmiercią, dlatego ostatecznym wykończeniem ,,Kniazia” zajęło się dwóch innych twórców: Aleksandr Głazunow i Nikołaj Rimski-Korsakow. Tematycznie opiera się on na zabytku literatury staroruskiej pt. ,,Słowo o wyprawie Igora” z XII wieku, opowiadającej o nieudanej wyprawie księcia Igora na Połowców - lud grabiący wówczas ziemie ruskie. ,,Ulatuj…” to pieśń śpiewana przez chór podczas tańca dziewcząt.
ŚRODA: Giacomo Puccini - ,,Nessun dorma” (z opery ,,Turandot”) (premiera: 1926)
Jedną możliwością zdobycia ręki okrutnej księżniczki Turandot jest udzielenie poprawnych odpowiedzi na trzy zagadki. Choć zginęło już wielu młodzieńców, zauroczony księżniczką książę Kalaf nie poddaje się. Odpowiada poprawnie na pytania, lecz zrozpaczona Turandot nie ma najmniejszej ochoty zostać jego żoną. Książę stawia więc warunek: jeśli uda jej się ustalić jego imię, sam dobrowolnie uda się na śmierć. Zdeterminowana Turandot ogłasza, że nikt z jej sług nie ma prawa tej nocy zasnąć, dopóki imię bohatera nie zostanie odkryte (,,nessun dorma” - wł. ,,niech nikt nie śpi”). Aria Kalafa, ,,Nessun dorma”, kończy się jednak zapowiedzią jego przyszłego zwycięstwa: ,,Rozprosz się, o, nocy/Zajdźcie, gwiazdy!/Zajdźcie, gwiazdy/O świcie zwyciężę!/Zwyciężę!/Zwyciężę!”.
CZWARTEK: Léo Delibes - ,,Duet kwiatów” (z opery ,,Lakmé”) (premiera: 1883)
Końcówka XIX wieku, Indie Brytyjskie. Nilakantha, arcykapłan, w sekrecie przeprowadza modły w świątyni. Jest to zakazane, gdyż po przejęciu miasta Brytyjczycy zakazali Hindusom praktykowania ich wiary. W międzyczasie córka Nilakanthy Lakmé i jej służąca Mallika,udaje się na kąpiel w rzece. Zdejmują bransolety (śpiewając ,,Duet kwiatów”) i zostawiają je na brzegu. Niedaleko dwóch Brytyjczyków, Frederic i Gerald, wraz z towarzyszkami urządzają piknik. Panie dostrzegają bransolety i, urzeczone ich pięknem, proszą o szkic. Na ochotnika zgłasza się Gerald. Lakmé i Gerald spotykają się i zakochują w sobie. Kiedy ojciec dziewczyny dowiaduje się o zakazanej miłości, poprzysięga zemstę...
PIĄTEK: Siergiej Prokofjew - ,,Taniec rycerzy” (z baletu ,,Romeo i Julia”) (premiera: 1938)
Wczesny etap twórczości Prokofiewa upłynął pod znakiem współpracy z Baletami Rosyjskimi Siergieja Diagilewa. Na lata 30. XX wieku przypada rozkwit talentu kompozytora (wtedy też pisze ,,Romeo i Julię”). Jednocześnie czuje on wewnętrzne rozdarcie: chce komentować w optymistycznym duchu (tworzy ,,Kantatę na dwudziestolecie Października”), ale jest prześladowany przez władze. Pod koniec lat 40. pada ofiarą medialnej nagonki, zarzuca się mu ,,formalizm”, a niektóre jego kompozycje zostają zakazane. Pech chciał, że kiedy zmarł, jego talentowi nie poświęcono tyle uwagi, na ile zasługiwał - zmarł 5. marca 1953, czyli tego samego dnia, co... Stalin.
SOBOTA: Edward Grieg - ,,Poranek” i ,,W grocie Króla Gór” (z suity I ,,Peer Gynt”) (1888)
Peer Gynt to tytułowy bohater dramatu Henrika Ibsena - zepsuty i samolubny wieśniak, który w wyniku wielu przygód wędruje po świecie, by w końcu wrócić do ojczystej Norwegii. W ojczyźnie oczekiwała podróżńika zakochana w nim Solvejga, niewidoma, bo wypłakała sobie za nim oczy z tęsknoty. Tam też wypatruje go Odlewacz Guzików - wysłannik śmierci, który ma zmienić Gynta w guzik, bo tyle warta jest jego egzystencja. Peer unika jednak kary dzięki interwencji Solvejgi i odradza się duchowo. Ibsen chciał przenieść tę historię na deski teatru, poprosił więc Griega o skomponowanie do niej muzyki. Tak powstało 26 utworów, z których później kompozytor wybrał osiem najlepszych, zestawiając je w dwie suity. ,,Poranek” to przepiękny muzyczny opis wschodu słońca. ,,W grocie Króla Gór” rozpoczyna się cichutko - to Gynt zakrada się do jaskini złego trolla. Stopniowo narastają napięcie i tempo, dochodzą kolejne instrumenty i w końcu Peer rzuca się do ucieczki, a Król Gór - w pogoń za nim.
NIEDZIELA: Maurice Ravel - ,,Bolero” (balet) (1928)
,,Bolero” powstało na zamówienie rosyjskiej tancerki, Idy Rubinstein i pierwszy raz wykonano je w Paryżu w 1928 roku z choreografią Bronisławy Niżyńskiej - cała trójka współpracowała ze wspominanym przeze mnie wyżej Diagilewem. Jesteśmy przyzwyczajeni do koncertowych wykonań ,,Bolero”, ale utwór został pomyślany jako balet - Rubinstein chciała czegoś nawiązującego do Hiszpanii (bolero to z resztą hiszpański taniec ludowy). Utwór charakteryzuje gradacja instrumentów, głośności i napięcia - chwyt może niezbyt oryginalny, ale za to efektowny. Choć pierwsze wykonania ,,Bolera” były absolutną klęską. Teraz jest to najpopularniejszy utwor Ravela.
Komentarze
Prześlij komentarz